http://www.wrpo.wielkopolskie.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=662:informacja-o-zakoczeniu-naboru-wnioskow-na-dziaanie-12-konkurs-05i09&catid=24&Itemid=1

W dobie kryzysu gospodarczego wielu analityków wskazuje dotacje unijne jako ważne źródło środków finansowych mogące wesprzeć lokalną gospodarkę. Zewnętrzne środki z funduszy europejskich czy też ogromny kapitał wprowadzany na rynek z inwestycji przygotowujących Mistrzostwa Europy w 2012 r. łagodzą skutki kryzysu. Wielkopolscy przedsiębiorcy, także ci z sektora MŚP, zdają się rozumieć ten mechanizm, stąd taka imponująca liczba złożonych wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Działania 1.2 WRPO – Wsparcie rozwoju MŚP. Wpłynęły 982 wnioski.

Tabela. WNIOSKI O DOFINANSOWANIE W KONKURSIE 05/I/2009 NA WSPARCIE ROZWOJU MŚP 

Mam jednak wrażenie, że wnioskowanie o środki unijne stało się swoistą grą prowadzoną pomiędzy wnioskującymi przedsiębiorcami i urzędnikami instytucji pośredniczących. Ci pierwsi „kombinują jak wyrwać” te środki, zaś urzędnicy zdają się podejmować wszelkie kroki, żeby tym nieuczciwym przedsiębiorcom tych pieniędzy nie dać. Przedsiębiorcy „kupują” do swoich drużyn gwiazdy mające te szczególne umiejętności – potrafiące prawidłowo napisać wniosek o dotacje. Tych gwiazd wcale nie jest tak wiele jak się wydaje. Oczywiście firm konsultingowych oferujących te umiejętności (wcale nie tanio) jest dużo, ich skuteczność jest jednak różna. No cóż gra wcale nie jest łatwa – trzeba po pierwsze mieć dobry (innowacyjny) pomysł, po drugie znaleźć odpowiednie działanie w programach operacyjnych, które koresponduje z tym pomysłem i napisać prawidłowo – absolutnie zgodnie z narzuconymi standardami, projekt, biznesplan, wniosek z dziesiątkami załączników i złożyć to wszystko w odpowiednim czasie i w odpowiednim urzędzie oraz pozyskać środki na wkład własny. Zadanie jest tak skomplikowane, że w razie niepowodzenia trudno mieć pretensje do gwiazd, że przegrały mecz – no cóż gra to gra. Przeciwnik przecież też nie śpi i ciągle się doskonali. Ciągle nowe wytyczne, nowe wzory wniosków, nowe wersje generatorów. W ministerstwach, Urzędach Marszałkowskich, Urzędach Pracy etc. aż się gotuje od intensywnej pracy dla dobra ojczyzny. Nie myślcie sobie, że biorą pieniądze darmo. Do godziny 15.00 aż kipi w umysłach, no może do 14.53 w końcu komputerów nie będą dołować po godzinach.

Przedsiębiorca, który chce aplikować o środki musi zapoznać się z dokumentacja konkursową zawierającą na przykład (poniższego można nie czytać aż do końca akapitu, tylko rzucić okiem):
• regulamin konkursu,
• wniosek preselekcyjny z załącznikami,
• instrukcję wypełnienia wniosku preselekcyjnego z załącznikami,
• wniosek o dofinansowanie z załącznikami,
• instrukcję wypełnienia wniosku z załącznikami,
• wytyczne studium wykonalności,
• umowę o dofinansowanie z załącznikami,
• uchwały Zarządu Województwa Wielkopolskiego dotyczące naboru wniosków.
Trzeba również znać:
• szczegółowy opis priorytetów WRPO,
• wytyczne dla beneficjentów,
• zestawienie wytycznych,
• dokumenty do priorytetu (np. dla priorytetu III WRPO mamy: Wzór wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.1, Wzór wniosku preselekcyjnego z załącznikami - Działanie 3.1, Wzór wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.2, Zmiana wzoru wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.2, Wzór wniosku preselekcyjnego z załącznikami - Działanie 3.2, Wzór wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.3, Zmiana wzoru wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.3, Wzór wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.4, Zmiana wzoru wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.4, Wzór wniosku preselekcyjnego z załącznikami - Działanie 3.4, Wzór wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.5, Zmiana wzoru wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.5, Wzór wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.6, Zmiana wzoru wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.6, Wzór wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.7, Zmiana wzoru wniosku o dofinansowanie z załącznikami - Działanie 3.7, Wzór wniosku preselekcyjnego z załącznikami - Działanie 3.7, Wzór umowy o dofinansowanie w ramach Priorytetu III WRPO, Zmiana nr 1 wzoru umowy o dofinansowanie w ramach Priorytetu III WRPO, Zmiana nr 2 wzoru umowy o dofinansowanie w ramach Priorytetu III WRPO, Wzór decyzji o dofinansowaniu dla Priorytetu III - dodano 23.02.09),
• kryteria naboru projektów i wskaźniki dla działań,
• pouczenie o możliwości wniesienia protestu.
Są jeszcze dokumenty wspólnotowe, krajowe i regionalne. Nie wyobrażam sobie, że można składać wniosek nie znając przynajmniej Strategii Rozwoju Kraju i Strategii Rozwoju Województwa. To nie jest kompletna lista.

No to drogi przedsiębiorco, zostaw na chwilę swoją pracę i rzuć okiem na te twory pracowitych rąk i umysłów naszych urzędników. Pracujesz przecież 16 godzin na dobę, to na pewno znajdziesz na to czas. Przecież słyszałeś, że mówili jak łatwo będzie pozyskiwać środki unijne z budżetu na lata 2007-2013 – fraszka. Przepraszam – od mówienia są politycy. To oni na różnych szczeblach organizowali nam obywatelom ten ład biurokratyczny. Dla ujednolicenia terminologii w dalszej części tekstu będę jednych i drugi nazywał decydentami.

Wróćmy jeszcze do tabeli życzeń zamieszczonej powyżej. Wygląda na to, że ci, którzy ustalali kwoty alokacji do poszczególnych schematów (decydenci) brali jednak pieniądze darmo. W nowoczesnych gospodarkach krajów tzw. starej unii projekty wysokoinnowacyjne są motorem rozwoju. Dzięki temu, widzimy w telewizji reklamy np. coraz piękniejszych samochodów wyposażonych w takie „bajery”, że chciałoby się nimi polecieć na księżyc, dla zwykłych śmiertelników jest sprzęt biurowy o coraz większych możliwościach graficznych i obliczeniowych, dla pięknych pań i panów innowacyjne formuły kosmetyków itd., itp. Zwracam uwagę na słowo „innowacyjne” – wsłuchajcie się w te reklamy. Warto zauważyć, że produkty te pochodzą z importu, a w najlepszym wypadku są częściowo u nas produkowane – te nieinnowacyjne elementy. Tak więc batalia naszych polityków o innowacyjność programów operacyjnych budżetu na lata 2007-2013 zdała się naszej gospodarce jak psu na budę. Życzenia, żeby nasz rodzimy przemysł stał się nagle innowacyjny dowodzą całkowitej nieznajomości stanu faktycznego. Jasno to wynika właśnie z powyższej tabeli. Zestawiłem te kwoty tak aby łatwo było je przeanalizować. Mamy więc Schemat I. Wtajemniczeni wiedzą, że są w nim projekty inwestycyjne. Decydenci przeznaczyli na dofinansowanie tych projektów zaledwie 18 mln EURO (ok. 79,5 mln zł). To w tym schemacie wpłynęło aż 869 wniosków. Zaledwie 15,83% tych wniosków może uzyskać dofinansowanie, bo tylko tyle środków zostało przeznaczone na ten schemat. Nie boję się o to, że nie zostaną wykorzystane.

Za to na schemat II – Specjalistyczne projekty doradcze – nawet gdyby wszystkie wnioski uzyskały pozytywną ocenę asesorów to i tak wykorzystana będzie zaledwie jedna trzecia alokowanych środków. Zastanawiam się kto jest zainteresowany projektami doradczymi, że wysokość alokacji tak bardzo przekroczyła zapotrzebowanie. Czytelników proszę o samodzielną analizę tego wiersza w tabeli, w którym wnioskowane dofinansowanie to niespełna 30% alokacji. Można powiedzieć, że te środki można pozyskiwać bardzo elegancko. Nie trzeba się pchać i tak dla wszystkich wystarczy, a nawet zostanie. No to co, zwróci się albo przesunie – nie ważne – przecież chodzi tylko o jakieś 1,41 mln EURO (ok. 6,25 mln zł). 

Schemat III – wysokoinnowacyjne projekty inwestycyjne. Znalazło się aż 92 odważnych innowacyjnych przedsiębiorców. Z niecierpliwością czekam na wyniki konkursu. Ile wniosków przejdzie pozytywnie ocenę formalną i wreszcie niezwykle restrykcyjną ocenę merytoryczną? A co mówią liczby? Otóż kwota alokacji przewyższyła wnioskowaną kwotę dofinansowania. Idę o zakład, że chociaż są to projekty wysokoinwestycyjne i zapewne przygotowywane z udziałem gwiazd konsultingu pierwszej wielkości, to i tak wiele z nich polegnie w pojedynku z walecznymi urzędnikami. Alokowana kwota, podobnie jak w schemacie II, przekracza wnioskowane dofinansowanie o 1,46 mln EURO (ok. 6,46 mln zł). Przy tak restrykcyjnej definicji innowacyjności (nie będę jej tu cytował), z tego co zostanie niewykorzystane po konkursie można by naprawić gospodarkę małego kraju. Na dofinansowanie w tym schemacie niekompetentni decydenci przyznali aż 60 mln EURO (ponad 265 mln zł).

Jeszcze na koniec przytoczę trzy liczby określające średnie wartości projektów. W schemacie I – 1 320 164 zł, w schemacie II – 303 657 zł i w schemacie III – 6 551 817 zł. O ile w pierwszym i trzecim wartości projektów wydają się sensowne, to w drugim mam wrażenie, że wnioskodawcom przyświecało motto: dobra rada - złota warta.

Mówi się, że przysłowia są mądrością narodu. Boję się jednak, że osoby ustalające alokację w działaniu 1.2 WRPO na tej mądrości się opierały. Czyżby innej nie posiadały? Nie uważam się za szczególnie wnikliwego analityka ani za jakiegoś proroka – jestem mikroprzedsiębiorcą. Możliwości znacznej absorpcji środków unijnych na projekty inwestycyjne i słabą zdolność naszej gospodarki do pozyskiwania środków na projekty wysokoinnowacyjne wyraziłem publicznie już latem ubiegłego roku. W sierpniowym wydaniu czasopisma „Twój Biznes” nr 6/2008 http://twojbiznes.infor.pl/index.php/archiwum/2008/6/praktyka/artykul-1010398.html wyraziłem opinię, którą pozwolę sobie tu zacytować: „Otrzymanie dotacji unijnej wcale nie jest łatwiejsze niż w poprzednim budżecie. W sytuacji ciągle jeszcze dużej różnicy w poziomie rozwoju technologicznego krajów starej i nowej Unii przeznaczenie budżetu na lata 2007-2013 na dyfuzję innowacji może rzeczywiście stworzyć Europę dwóch prędkości. Przedsiębiorstwa z grupy MSP nie są jeszcze gotowe na innowacje. Wolałyby raczej nadal korzystać z programów podnoszenia konkurencyjności czy niwelowania różnic.”

Pozwolę sobie napisać krótki komentarz wyników konkursu po ich publikacji.

Cezary Główka